Chắc hẳn các nhà đầu tư chứng khoán đã từng mắc vào bẫy hiệu ứng tâm lý FOMO mà không hề hay biết. Vậy FOMO là gì? Bài viết sau đây, attorneyjournaloc.com sẽ giúp abnj đọc hiểu rõ hơn về FOMO và cách phòng tránh việc rơi vào hiệu ứng tâm lý này.
I. FOMO là gì?
- FOMO là từ viết tắt của cụm từ Fear of missing out. Đây là hiệu ứng tâm lý của những người sợ bỏ lỡ cơ hội khi đứng ngoài trào lưu của đám đông. Trên thị trường chứng khoán, khi bạn tập trung vào một cổ phiếu, giá cổ phiếu không ngừng tăng và các nhà đầu tư khác nói về cổ phiếu đó, khiến bạn muốn đưa cổ phiếu đó vào danh mục đầu tư của mình, mặc dù giá cổ phiếu đã tăng mạnh. Lý do là bạn sợ mình trở nên “già”, “đứng ngoài cuộc chơi”, “lạc hậu” khi thị trường chứng khoán đang tăng giá từng ngày.
- Ví dụ: Gần đây, ký hiệu mã cổ phiếu HPG là cổ phiếu được đông đảo nhà đầu tư quan tâm thảo luận do giá không ngừng tăng cao. Nhiều nhà đầu tư lo ngại nếu không đầu tư vào cổ phiếu HPG, họ sẽ bỏ lỡ cơ hội kiếm lợi nhuận khủng. Một số nhà đầu tư sẵn sàng mua với giá cao nhất, sau đó giá cổ phiếu HPG giảm mạnh khiến nhà đầu tư hoang mang bán ra, lỗ nặng.
II. Tác hại của hội chứng FOMO
- Hiệu ứng tâm lý FOMO là một hội chứng phổ biến không chỉ trong giới đầu tư chứng khoán mà còn cả trong cuộc sống hàng ngày. Hiệu ứng tâm lý này tác động rất lớn đến quá trình ra quyết định của nhà đầu tư, kéo theo nhiều tác hại khó lường.
- FOMO khiến các nhà đầu tư luôn trong trạng thái chán nản và lo lắng. Nhà đầu tư chỉ có thể tập trung lắng nghe thông tin thị trường và lắng nghe quyết định của các nhà đầu tư khác dựa trên quyết định của số đông.
- Đặc biệt, những nhà đầu tư chưa có nhiều kinh nghiệm, chưa có chiến lược đầu tư rõ ràng rất dễ bị tác động tâm lý này tác động và kiểm soát khi đưa ra quyết định mua bán cổ phiếu.
- Chẳng hạn, việc cổ phiếu tăng giá liên tục đã trở thành xu hướng của nhiều người mua, chờ giá lên đỉnh rồi bán. Khi đó, hiệu ứng FOMO khiến bạn lo lắng rằng mình sẽ bỏ lỡ cơ hội không mua vào lúc này. Có khi giá đã lên đến đỉnh điểm mà bạn vẫn chưa biết và quyết định mua. Vừa mua xong, giá đã giảm mạnh khiến bạn không kịp phản ứng, phải bán khống, lỗ nặng. Cũng có trường hợp giá cổ phiếu chỉ giảm tạm thời, nhưng tác động tâm lý này khiến bạn ngại ôm cổ phiếu và bán khống vì hoảng sợ.
III. Nguyên nhân nhà đầu tư rơi vào bẫy FOMO
Sau khi đã hiểu được FOMO là gì và tác hại của nó. Để tránh mắc bẫy, chúng ta cần hiểu rõ nguyên nhân dẫn đến suy nghĩ này khi đầu tư và kinh doanh cổ phiếu. Phần lớn nguyên nhân có thể nằm ở yếu tố chủ quan của nhà đầu tư.
1. Thiếu hiểu biết về thị trường
Nguyên nhân của việc thiếu hiểu biết về thị trường thường chỉ xuất hiện ở những nhà đầu tư mới tham gia thị trường. Họ không dành đủ thời gian để nghiên cứu thị trường, cổ phiếu công ty… Và cũng không có nhiều kinh nghiệm nên rất dễ đưa ra quyết định dựa trên cảm xúc và theo hầu hết mọi người là do tâm lý ảnh hưởng. Các nguyên tắc chi phối thay vì dựa vào tính hợp lý và chiến lược đầu tư.
2. Sợ bỏ lỡ cơ hội
Lý do dẫn đến FOMO cũng là do các nhà đầu tư sợ bỏ lỡ cơ hội kiếm lợi nhuận khủng. Nỗi ám ảnh về lợi nhuận cao có thể khiến các nhà đầu tư đi chệch hướng khỏi các chiến lược đầu tư ban đầu của họ. Thông thường, các nhà đầu tư vẫn tiếp tục nắm giữ cổ phiếu và không có ý định bán khi đã đạt được mức lợi nhuận kỳ vọng. Kết quả là khi giá cổ phiếu đột ngột giảm mạnh và mất gốc trong vòng vài giây, họ sẽ không kịp phản ứng.
3. Tâm lý đám đông, không có chiến lược rõ ràng
Tâm lý chạy theo số đông chủ yếu xuất hiện ở những nhà đầu tư mới tham gia thị trường.
Nỗi sợ bỏ lỡ khiến họ thường đưa ra quyết định dựa trên các nhà đầu tư khác mà không có chiến lược rõ ràng. Nhà đầu tư quyết định mua hoặc bán hoàn toàn dựa trên diễn biến thị trường chứng khoán. Nếu giá cổ phiếu tăng một chút, họ sẽ mua một ít. Nếu giá cổ phiếu tăng mạnh, họ sẽ mua nhiều hơn. Họ sợ bắt đầu bán khi giá giảm và bán tháo khi thấy giá giảm mạnh.
4. Quá tham vọng
Tâm lý quá tham vọng, đặt quá nhiều kỳ vọng vào lợi nhuận cao khiến nhà đầu tư băn khoăn không biết dừng lại đúng lúc. Họ muốn các cổ phiếu đang tăng tiếp tục tăng. Tuy nhiên, hy vọng càng lớn thì thất vọng càng lớn. Việc quá tham vọng đã khiến nhiều nhà đầu tư bị ảnh hưởng tâm lý. Có thể cho rằng, thị trường chứng khoán khá khốc liệt và không dễ bị thao túng như chúng ta nghĩ. Vì vậy, chỉ cần một giây chủ quan, mất cảnh giác, nhà đầu tư nào cũng có thể trở thành con mồi của thị trường bất cứ lúc nào, dẫn đến thua lỗ nặng nề.
IV. Kinh nghiệm đánh bại FOMO
1. Tích lũy kiến thức thị trường chứng khoán
Nhà đầu tư cần tìm hiểu kiến thức thị trường, nắm vững kiến thức này sẽ giúp nhà đầu tư làm chủ được quyết định mua hoặc bán.
2. Hiểu rõ về doanh nghiệp
Đây là chiến lược của những nhà đầu tư thành công trên thế giới như Warren Buffett, Philip Fisher hay Peter Lynch. Doanh nghiệp kinh doanh tăng trưởng ổn định, ban lãnh đạo có tầm nhìn và định vị phát triển bền vững, cơ cấu tài chính hợp lý, giá cổ phiếu của công ty tăng trưởng đều đặn qua các năm là điều tất yếu. Nếu nhà đầu tư mua cổ phiếu với giá cao thì về lâu dài vẫn có lãi cho nhà đầu tư.
3. Thiết lập chiến lược đầu tư rõ ràng
Hầu hết các nhà đầu tư bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng FOMO đều đưa ra quyết định mua và bán hoàn toàn phụ thuộc vào sự vận động của thị trường. Nếu thấy giá cổ phiếu tăng nhẹ, họ sẽ quyết định mua. Mua mạnh hơn khi giá cổ phiếu tăng mạnh. Lo lắng về sự sụt giảm của giá cổ phiếu. Khi giá cổ phiếu giảm mạnh, hoảng loạn bán tháo.
Đầu tư chứng khoán chưa bao giờ là đơn giản. Thị trường chứng khoán ngày càng cạnh tranh, trở nên khốc liệt hơn hơn bao giờ hết. Hy vọng qua bài viết này đã cung cấp cho bạn những kiến thức về FOMO là gì và cách tránh sập bẫy hiệu ứng này.
